Pitanologia a Neuro-Lingwistyczne Programowanie cz.1

parmenidesPoczątków interesującej nas problematyki należy szukać z jednej strony w szkole elejskiej z jej twórcą Parmenidesem
z Elei /przełom VI i V w. p.n.e./ uważanym za twórcę dedukcyjnej metody rozumowania, a z drugiej w nurcie retoryki, która głównie reprezentowana jest w swych początkach przez Koraksa z Syrakuz /V w. p.n.e./ uważanego za autora pierwszego podręcznika retoryki, którego nazwisko stało się określeniem jednego ze sposobów przekonywania.

W początkowym bowiem okresie termin „retoryka” używany był na określenie właśnie sztuki słownego przekonywania i dopiero w swym dalszym rozwoju retoryka zawęziła swe zainteresowania do opracowywania strony estetycznej wypowiedzi i refleksji nad formą języka mówionego, w oderwaniu od celu merytorycznego i słuszności argumentacji, stając się sztuką pięknego, płynnego, ekspresywnego wypowiadania się nie tylko na niwie politycznej ale i teatralnej. Nurt retoryki w następnym okresie związany był ze szkołą sofistów.

Znaczący udział w rozwoju sztuki przekonywania mieli uczniowie Parmenidesa. Zenon z Elei uznawany jest za prekursora formy dialogowej prowadzenia sporu, którą później do perfekcji doprowadził Sokrates. Jemu także przypisuje się stworzenie dialektyki, która powoli stanie się określeniem sztuki prowadzenia sporów werbalnych, zastępując na tym miejscu określenie „retoryka”. Niezaprzeczalnym osiągnięciem Zenona jest zbudowanie przez niego słynnych paradoksów, które były jego argumentami przeciw ruchowi, mnogości, poznaniu zmysłowemu a więc wszystkiemu co jest traktowane jako ciągłość. Pokazał on niemożność przejścia od rzeczy nieciągłych do ciągłych, na przykład nie można czasu traktować jako sumy nieciągłych momentów.

Jego paradoksy zaprzątają uwagę logików do chwili obecnej a i sposób przekonywania – właśnie za pomocą paradoksów, znajdował kontynuatorów u starożytnych i stosowany jest do chwili obecnej, również na gruncie języków formalnych, na przykład teorii mnogości. Paradoksami posługiwał się współczesny Zenonowi Gorgiasz z Leontinoi a także Eubulides uczeń Euklidesa – twórcy szkoły megarejskiej.

Paradoksy stały się argumentami pokazującymi ograniczoność i omylność poznania racjonalnego, można powiedzieć, że okazały się być „złudzeniami umysłowymi”, analogicznie do złudzeń zmysłowych.

Sam Euklides jest twórcą „erystyki” czyli sztuki prowadzenia sporów i przekonywania, której potomni zarzucili, iż nie uwzględniała tego gdzie leży prawda czy słuszność, a więc – amoralność.

Nazwa pochodzi od Eris, siostry Aresa – boga wojny, która była patronką kłótni, sporu, niezgody i jej to było pomysłem rzucenie złotego jabłka z napisem „Najpiękniejszej” na weselisku Peleusa i Tetydy, co Parysowi dało Helenę, Afrodycie tytuł a reszcie wojnę trojańską.